Šta videti i posetiti u Istanbulu: Top 10 mesta
Najveći grad Turske, jedini grad na svetu koji se prostire na dva kontinenta je Istanbul. Istanbul je carski grad smešten na Bosforskom moreuzu.
Istanbul je glavna evroazijska raskrsnica čija duga i dinamična istorija je i više nego fascinantna. Istanbul je poznat i pod imenima Vizantion, Carigrad, Konstantinopolj.
Istanbul je bio centar i carski grad triju velikih carevina – vizantijske, rimske i otomanske.
Između Crnog i Mramornog mora blista Istanbul
Istanbul je smešten na severo-zapadu Turske. Bosforski moreuz deli Tursku na dva dela – evropski deo tj. Trakiju i azijski deo tj. Anatoliju.
Grad na dva dela deli prirodna luka – Zlatni rog, nekadašnja glavna luka i odbrambeni bedem antičkog Vizantiona.
Preko Zlatnog roga se protežu četiri mosta. Najznačajniji je most Galata.
Istanbul je zbog svog geografskog položaja bio, i ostao, česta meta razornih zemljotresa.
Klima u Istanbulu
Specifični položaj Istanbula je doprineo tome da u njemu ne peovladava jedan tip klime već se, u zavisnosti koji deo grada je u pitanju, mešaju mediteranska, vlažna suptropska i okeanska klima.
Delovi grada koji su bliži Mrarmornom moru su u znaki suve i vrele klime, dok su pod okeanskim uticajem i visokom vlažnošću vazduha izloženi delovi kraj Crnog mora.
Magla je česta pojava u Istanbulu, naročito u ranim jutarnjim časovima.
Najbolje vreme za posetu Istanbulu je kraj proleća ili početak jeseni.
Put do carskog Istanbula
Istanbul je od Beograda udaljen 952 kilometara.
U Istanbul se može stići drumskim vozilom, kao i vozom, preko Bugarske. Svakoga dana iz Beograda saobraća voz preko Sofije do Istanbula.
Državni put D100 i evropski put E80, te transevropski put TEM, povezuju Evropu sa Turskom. Preko Bosfora postoje dva mosta preko kojih se vrši drumski saobraćaj. Bliži Mramornom moru je Bosfor most, a ka Crnom moru je Fatih Sultan Mehmet most.
Ukoliko se odlučite za drumsko vozilo, naoružajte se strpljenjem zbog gužve u saobraćaju, naročito u samom Istanbulu.
Istanbul ima dva međunarodna aerodroma, jedan na evropskoj strani – Ataturk i drugi na azijskoj strani – Sabiha Gökçen.
Drugi aerodrom opslužuje low-cost kompanije i čarter letove. Ataturk je od centra grada udaljen 20 kilometara i bez problema se do centra stiže gradskim autobusom ili taksijem.
Direktni let iz Beograda do Istanbula traje 1h i 35 minuta.
Beograd ima razliku od -1 sat u odnosu na Istanbul.
Cena osnovnih troškova u Istanbulu
Osnovni dnevni trošak po osobi u Istanbulu se kreće oko 60 evra. Pod osnovnim dnevnim troškovima podrazumevamo smeštaj (između 10 i 25 evra noćenje), kebaba (6 evra), lokalno pivo (5 evra), gradski prevoz (2 evra karta u jednom smeru).
Pristojno noćenje za dvoje može koštati 90, ali i 200 evra. Večera u taverni prosečno košta 25 evra po osobi, u boljem restoranu 35 evra po osobi, u oba slučaja ukoliko se naruči i vino.
Cena najjeftinijeg koktela je 12 evra, a ukoliko želite da posetite hamam, cene se kreću od 50 evra pa naviše.
Zanimljive činjenice o gradu čuda Istanbulu
Istanbul je grad smešten na sedam brda, kao i Rim. Za vreme Otomanskog carstva na svakom brdu je sagrađena po jedna džamija. Što je Rim za katolički svet, to je Istanbul za muslimanski.
Iako je Ankara glavni grad Turske, Istanbul je najmnogoljudniji (15 miliona stanovnika), a ujedno i glavni ekonomski, politički i kulturni centar Turske.
Najveći (oko 5.000 prodavnica) i najstariji bazar na svetu je instanbulski.
Agata Kristi je svoj roman Ubistvo u Orijent Ekspresu napisala u Istanbulu.
Istanbul je 1502. godine bio proglašen za grad sa najvećom gužvom na svetu.
Istanbul broji preko 3.000 džamija. Nijedan drugi grad u Turskoj nema toliko džamija koliko Istanbul.
Od 237 hamama, koliko ih broji Istanbul, 60 njih je i dalje funkcionalno.
Nedaleko od Istanbula se nalazi arhipelag koji broji 9 ostrva – Prinčevska ostrva, rado i često posećena od strane stanovnika Istanbula.
Nargile su nekada bile epicentar pripadnika političkog života u Istanbulu.
Tokom srednjeg veka, Istanbul je imao 1.400 javnih toaleta, više nego svi evropski gradovi zajedno.
Metro u Istanbulu je treći po starosti u svetu (dolazi posle Londona i Nju Jorka).
Iako je okružen morima, u Istanbulu zimi pada sneg.
Jedan od najvećih pronađenih dijamanata se nalazi u Istanbulu i čuva se u muzeju Topkapi.
Prvo ime Istanbula je bilo – Lygos.
Istanbul broji 333 groblja od kojih su 268 muslimanska (ostala su jevrejska i hrišćanska).
Kako bi se ljudi navikli na ime Istanbul, pošte nisu dostavljale pošiljke na kojima bi pisalo Konstantinopolj. (Danas se najviše graši pišući Istambul dok je pravilno Istanbul.)
Stanovništvo Istanbula
Istanbul je oduvek važio za jedan od najnaseljenijih gradova na svetu.
Procentualno, u Istanbulu najviše žive Turci-muslimani (suni). U Istanbulu živi oko tri miliona Kurda i oni čine najbrojniju nacionalnu manjinu.
U Istanbulu živi manji procenat Grka i Jevreja.
Znamenitosti i atrakcije Istanbula
Istanbul je prava arheološka riznica. Na teritoriji Istanbula postoje nalazišta koja otkrivaju detalje o neolitskom životu.
Istanbul je jezgro oko kojeg se pletu glavne turske priče (i ne samo turske).
Ovo su top 10 mesta koje treba videti i posetiti u Istanbulu:
1. Most i kula Galata
Prvi Galata most koji spaja evropski i azijski deo Istanbula je sagrađen 1845. godine. Bio je od drveta i plaćao se prelazak preko njega.
Od tada pa do današnjeg dana, na mostu je rađeno četiri puta. Most koji je i danas u funkciji datira iz 1994. godine.
Galata most je zaštitni simbol Istanbula. Oni koji su posetili Istanbul smatraju da je najlepši zalazak sunca na svetu nad Istanbulom, i to ukoliko se posmatra sa Galata mosta.
Sumrak nad Bosforom se može posmatrati sa kule Galata. Kula Galata je podignuta 528. godine, međutim, uništena je za vreme krstaškog pohoda. Đenovljani su obnovili kulu 1348. godine i nazvali je Hristova kula.
Kula je bila u funkciji zatvora, potom i opservatorijuma. Danas je vidikovac na čijem vrhu se nalaze kafić i restoran sa noćnim klubom.
U Galata distriktu se nalaze avenije poznate po dobrom noćnom životu – Taksim Square, Istiklal Street i Beyoğlu.
Istanbul je poznat po starim restoranima koji poslužuju odlične riblje specijalitete. Oko Bosfora se nalaze najbolji restorani. A tu je i jedan od 16 restorana na svetu koji treba posetiti bar jednom u životu.
2. Grand Bazar
Šarenoliki i haotični Grand Bazar je smešten u srcu Starog grada u Istanbulu. Grand Bazar datira iz 1461. godine, broji 60 ulica i oko 5.000 prodavnica koje dnevno poseti između 250 i 500 hiljada ljudi.
Bazar je pravi lavirint iz kojeg samo oni koji umeju dobro da se cenkaju znaju da pronađu pravi put.
Ovde se može naći sve – nakit, predmeti od kože, tepisi, svila, začini itd.
Turistima se ne preporučuje kupovina satova i tehnike (lošeg je kvaliteta). Ukoliko želite da prođete što bolje prilikom kupovine, neophodna Vam je pomoć nekog Turčina (poznanika ili prijatelja).
Bez obzira da li ste kupoholičar ili ne, atmosfera kakva vlada na Grand Bazaru je jedinstvena i nemojte je propustiti!
Za one kojima je stalo isključivo do šopinga, tu je skupi tržni centar Morava i Cevahir, glavna ulica i pešačka zona Istiklal caddesi, za sladokusce i gurmane je Egipatska pijaca, a najeftinije se prolazi u azijskom delu na čaršiji Kadikoy.
3. Sulejmanova džamija
Sulejmanova džamija je kruna Istanbula, smeštena na jednom od sedam brda.
Možda nije najveća otomanska džamija i druga je po veličini u Istanbulu, ali je definitivno najlepša i najgrandioznija. Džamija ima četiri minareta.
Sagrađena je 1557. godine.
Arhitekta je Mimar Sinan, najpoznatiji carski arhitekta muslimanskog sveta srednjovekovnog doba. U okviru kompleksa džamije se nalazi i njegova grobnica, kao i grobnica Sulejmana i njegove žene.
Sulejman je naredio da se u okviru kompleksa izgrade kuhinje, bolnica, medresa tj. škola, hamami.
4. Plava džamija
Plava džamija je ubedljivo najveća u Istanbulu i jedna od dve u Turskoj koja ima šest minareta. Sagrađena je 1616. godine po naredbi Sultana Ahmeta I čija grobnica se nalazi u okviru kompleksa džamije.
Džamija je poznata pod nazivom plava zbog boje pločica kojima je obložena njena kupola.
Turisti mogu da posete džamiju, ali pre ulaska je obavezno izuvanje, žene moraju imati maramu na glavi i prekrivena ramena i noge, a muškarci moraju biti u dugačkim pantalonama. Ulaz je besplatan.
5. Aja Sofija
Pored Plave džamije je smeštena veličanstvena građevina Aja Sofija.
Aja Sofija je svedok svih carevina i perioda kada je Istanbul bio epicentar tih carevina – vizantijske, rimokatoličke i otomanske.
Danas je Aja Sofija muzej (od 1935. godine).
Što se tiče oslikanog enterijera, vrlo mali broj mozaika i fresaka datira iz vremena Vizantije, uglavnom je čitav sve u islamskoj simbolici i slikama.
Crkva je sagrađena 537. godine i bila je u funkciji pravoslavlja sve do pada Carigrada 1453. godine pod vođstvom Mehmeda Osvajača.
6. Topkapi palata i muzej
Glavni dvor Otomanske carevine između 15. i 19. veka, gde su živeli osvajači sultani, ambiciozni dvorani, prelepe konkubine i evnusi jeste Topkapi.
Danas je Topkapi pretvoren u muzej.
Bogati kraljevski paviljoni, nekadašnji haremi i riznice govore o nekadašnjem bogatom životu otomanskih careva.
7. Cisterna bazilike (Potopljena palata)
Cisterna bazilike je najveća cisterna koja se nalazi ispod Istanbula, nedaleko od Aja Sofije. Cisterna je izgrađena davne 532. godine kako bi se stanovništvu obezbedila pijaća voda.
Veoma su zanimljive glave meduza na kojima su postavljeni stubovi, na samom ulasku u cisternu. Cisterna je tako izgrađena da podseća na podzemnu palatu.
Cisterna bazilike je od 1987. godine otvorena za javnost.
8. Crkva Hrista Spasitelja u Polju (muzej Hora)
Pored Aja Sofije i Cisterne bazilika, nekadašnja crkva a danas muzej je još jedna građevina sačuvana iz doba Vizantije.
Crkva je sagrađena početkom 5. veka i tada se nalazila u polju, izvan zidina grada (otud i ime crkve).
Crkva je nakon pada Carigrada pretvorena u džamiju, međutim, danas se prilikom posete crkve može uživati u vizantijskim freskama i mozaicima koje su ispod maltera otkrili američki vizantolozi 1984. godine.
Iz vremena kada je bila džamija, za ovu nekadašnju svetinu, a danas muzej, ostao je i naziv Karije.
9. Palata Dolmabahče
Na evropskoj strani Bosfora se nalazi zanimljiva palata Dolmabahče sagrađena u 19. veku.
Ova palata je postala glavna nakon Topkapi i prilagođena je evropskoj arhitekturi dvoraca. Zbog dekoracije Dolmabahče i upotrebe zlata, Turska je 1876. godine doživela bakrot.
U ovoj palati je umro predsednik moderne turske države Mustafa Kemal Ataturk.
10. Ulica Istiklal
Najpoznatija ulica i pešačka zona u Istanbulu je Istiklal. Ulica je u kaldrmi i nalazi se u istorijskom delu Istanbula.
Ulica je načičkana barovima, restoranima, klubovima gde se može čuti uživo muzika, buticima, muzičkim kućama, galerijama, pozorištima, bioskopima, bibliotekama, čokolaterijama.
Ulica odiše neverovatnom energijom i specifičnom atmosferom kojoj doprinose raznoliki stilovi u arhitekturi – neoklasicizam, neogotika, neorenesansa, secesija, orijentalna arhitektura.
Noćni život u Istanbulu
Istanbul je jedan od gradova koji ima najbolji provod za doček Nove godine.
Istanbul je grad burnog noćnog provoda. Nisu samo dani u znaku gužve, već i noći.
Za noćni provod je zadužen distrikt Beyoğlu bez obzira da li volite rok, džez, nezavisnu scenu (indie), elektronsku muziku ili tradicionalnu tursku.
Ukoliko ste za sofisticirano ispijanje koktela s pogledoma na Zlatni Rog i Bosfor, onda je za Vas bar smešten na krovu zgrade – Leb-i-Deriya.
Najposećeniji je klub Babylon, podeljen na nekoliko nivoa, gde svaki odgovara nekom drugom muzičkom žanru i ukusu.
Najpoznatija vinarija s pogledom na kulu Galata je Sensus. Ovde možete uživati i u najboljim turskim sirevima.
Ukoliko želite da uživate u kombinaciji koktela, svetske muzike, turskog mezea i pogleda na čitav Istanbul, onda je za Vas restoran i klub 360Istanbul smešten na krovu zgrade u ulici Istiklal.
Istanbul je verovatno najneverovatniji grad na svetu koji možete posetiti uz najbolje putno osiguranje.
Za tačnu cenu, najbolje je da pošaljete besplatan upit za putno osiguranje preko naše forme, a mi ćemo brzo pronaći najbolje rešenje za Vaše putovanje.
Broj 1: Vaseljenska Patrijaršija